روستای کفشگیری؛ پیشرو در مدیریت پسماند - مجله سرگرمی

کارشناسان معتقدند زباله در روستاها، جمع آوری و دپوی آنها به یکی از معضلات جدی تبدیل شده است. بنابر آماری که رسانه ها اعلام نموده اند میزان فراوری زباله در ایران نزدیک به 40 هزار تن در روز است. بخش روستایی حدود 10 هزار تن سهم دارد. حدود 50 درصد پسماندهای روستایی، تر هستند و می توانند به کمپوست تبدیل شوند.

• بحران زباله در استان های شمالی

طی سال های اخیر فراوری و مدیریت زباله در استان های شمالی به بحران بزرگی تبدیل شده که یکی از دلایل آن، نبود فرهنگ سازی برای فراوری زباله کمتر، تفکیک نکردن زباله های تر و خشک و بازمصرف آنهاست. در شمال کشور از جمله گلستان، تعداد زیادی از روستاها در حاشیه عرصه های جنگلی هیرکانی واقع شده اند. زباله های آنها در حاشیه روستاها، رودخانه یا جنگل دفن می شوند که مسائل زیادی را به وجود آورده است.

6 روستا برای اجرای طرح تفکیک زباله از مبدا طی یک سال گذشته از سوی دفتر امور روستایی و شوراهای استانداری گلستان انتخاب شد تا در صورتی که نتایج طرح موفقیت آمیز باشد در سایر روستاها هم اجرا گردد. در 13 کیلومتری شهر گرگان هم زنان روستای کفشگیری چند سالی است که به تفکیک زباله های تر و خشک و تبدیل آنها به ورمی کمپوست اقدام نموده اند.

تقریبا از سال 92 طرح کاهش حجم پسماند روستایی و تبدیل زباله های تر به کمپوست توسط موسسه توسعه پایدار هرمد، تشکل محلی خانه جوان فرید و با حمایت برنامه یاری های کوچک تسهیلات محیط زیست جهانی ملل متحد (GEF/SGP/UNDP) به اجرا درآمده است. آموزش و توانمندسازی زنان این روستا از همان زمان شروع شد و امروز حدود 10 نفر از آنان، سایت های خانگی فراوری ورمی کمپوست از زباله های تر را بدون هیچ هزینه ای در حیاط منزل خود ایجاد نموده اند.

• مشارکت زنان روستا در اجرای طرح

کلثوم اصفهانی یکی از زنان روستا در زمینه فراوری ورمی کمپوست می گوید: چند سال قبل افرادی از یک موسسه برای آموزش فراوری کمپوست به روستا آمدند و حدود چندین ماه در این زمینه به تعدادی از زنان آموزش دادند. در حال حاضر همراه با زنان دیگر روستا زباله های تر را در منزل تفکیک نموده و از آن کمپوست فراوری می کنیم. زباله های خشک از جمله کاغذ و پلاستیک را هم می فروشیم. وی بیان می نماید: از زمانی که این کار شروع شده، حجم زباله ها کاهش یافته و در کوچه بوی بد شیرابه استشمام نمی گردد. اصفهانی می گوید: کسی کمپوستی که توسط زنان فراوری می گردد را نمی خرد بنابراین آنان کود را در زمین های کشاورزی و باغ های خود مصرف می نمایند.

• نقش مردم در مدیریت پسماند

رئیس هیات مدیره موسسه توسعه پایدار هرمد هدف از ایجاد سایت های خانگی فراوری کمپوست از زباله در روستاها را فراگیر شدن بحران فراوری و مدیریت زباله به ویژه در استان های شمالی می داند و بیان می نماید: عمده روستاها در این منطقه در حاشیه جنگل های هیرکانی واقع شده اند و امروز به دلیل تغییر سبک زندگی در روستاها، روستاییان نیز مانند شهرنشینان، مصرف گرا شده و زباله فراوری می نمایند. این زباله ها در حاشیه سواحل، رودخانه ها، عرصه های جنگلی و... دفن می شوند.

دکتر جواد رزمی با بیان این که یکی از ارکان مدیریت پسماند در شمال کشور، مدیریت این بخش در روستاهاست ادامه می دهد: در مدیریت پسماند نقش مشارکت مردم نادیده گرفته شده است در حالی که برای برطرف معضل زباله در روستاها باید مردم محلی هم مشارکت داشته باشند. نادیده دریافت نقش آنان موجب می گردد در درازمدت این معضل تبدیل به یک بحران در سطح وسیع تری گردد.

• حساس سازی جامعه محلی

این مسئول مهم ترین اقدام موسسه غیرانتفاعی توسعه پایدار هرمد را حساس سازی جامعه محلی نسبت به مدیریت پسماند می داند و می گوید: تا زمانی که جامعه روستایی حساس نگردد، نمی توان انتظار موفقیت داشت. روستاییان از گذشته به واسطه شیوه و نوع زندگی خود، روش هایی را برای مدیریت پسماند و بازمصرف زباله ها داشتند اما به دلیل تغییر سبک زندگی این شیوه ها به فراموشی سپرده شده است. ما کوشش کردیم تا با اتکا به دانش بومی روستاییان و بدون استفاده از فناوری های هزینه بر غیربومی نشان دهیم که می توان معضل زباله را حل کرد.

هرچند در مدیریت پسماند عمدتا به مرحله آخر این زنجیره که همان امحای زباله هاست توجه می گردد، اما آنطور که رزمی می گوید یکی از مهم ترین مسائل در مدیریت پسماند کاهش حجم فراوری زباله است. علاوه بر این تفکیک زباله از مبدا، بازمصرف زباله ها و در نهایت بازیافت آنها که در حال حاضر توسط مجاری غیررسمی انجام می گردد، باید مورد توجه قرار بگیرد. امروز با اقداماتی که موسسه توسعه پایدار هرمد انجام داده با زنانی توانمند و تسهیلگر مواجهیم که می توانند راهنمای افراد دیگر حتی در روستاهای مختلف باشند. این کار احتیاجی به امکانات و تجهیزات ندارد و فناوری خاصی هم برای انجام آن احتیاج نیست.

پرنده پارسی: پرنده پارسی: آخرین اخبار و مقالات خبری و تحلیلی

دور زمین: دور زمین: آشنایی با زیبایی های دنیا در مجله سرگرمی و گردشگری