12 اولویتِ میراثی رییس جمهور چه بود؟ - مجله سرگرمی

به گزارش خبرنگاران، 13 شهریور سال جاری و بعد از دریافت رأی اعتماد علی اصغر مونسان به عنوان وزیر میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری، 34 وظیفه و اولویت برای این وزارتخانه تازه تأسیس ابلاغ شد، تکالیفی که به عنوان توضیح وظایف و اولویت ها از سوی رییس جمهور به وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی ابلاغ شده اند تا راهبردی معین برای این وزارتخانه تازه تاسیس تعریف گردد؛ وظایفی که به سرعت و تنها یک روز بعد از دریافت رأی اعتماد مجلس به او ابلاغ شدند.

حسن روحانی در این ابلاغیه از علی اصغر مونسان خواسته تا برنامه های وزارتخانه تحت مدیریت خود را باتوجه به جهت گیری ها و اولویت های اعلام شده تا دو ماه بعد به دفتر رییس جمهور ارایه کند و سازمان برنامه و بودجه کشور را نیز موظف نموده تا هر 6 ماه یک بار گزارش مقایسه ای از پیشرفت و تحقق برنامه درباره اولویت های ابلاغی را به دفتر رئیس جمهوری بدهد تا عملکرد و چگونگی پیشرفت برنامه ها بهتر ارزیابی شوند.

اما رییس جمهور در اولویت های عمومی خود در حالی درخواست نموده که ارتقای سلامت نظام اداری، شفافیت اقتصادی، بهبود دسترسی همگانی به اطلاعات، فراهم آوردن فرصت برابر، حفاظت از اموال دولتی و معیار قرار دادن قانون در همه امور در دستور کار قرار گیرد، که تا امروز دست کم دسترسی به پرونده های ثبت ملی شده آثار تاریخی به عنوان یکی از منابع اطلاعاتی این سازمان، ممکن نبوده و می توان گفت اصلا تا کنون گزینه یا حتی سایتی در پرتابل میراث فرهنگی برای ارائه این اطلاعات معین نشده است.

اگر از دیگر اولویت های عمومی مانند دفاع از مواضع دولت و پاسخگویی به شبهاتی که در تریبون ها، رسانه ها و فشای مجازی نسبت به دستگاه متبوع یا دولت مطرح می گردد یا اعمال شایسته سالاری به عنوان تنها معیار انتخاب همکاران و مدیریت تعارض منافع در تصمیم گیری ها، واگذاری ها و انتصابات بگذریم، آن هم در شرایطی که دومین اولویت درست مشابه درخواستِ موزه دارانی است که از مدیر اداره کل موزه ها درخواست نموده اند تا معیارهای انتخابِ رییس هر موزه را اطلاع رسانی کند، درخواستی که در طول حداکثر یک ماه و نیم گذشته همچنان بدون توجه روی زمین مانده است، اولویت های تخصصی اعلام شده از سوی رییس جمهور نیز جای تامل دارند.

در اولویت های تخصصی ابلاغ شده مربوط به میراث فرهنگی از سوی رییس جمهور به نخستین وزیر وزارتخانه میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری این موارد تاکید شده اند.

علاوه بر تاکید بر لزوم آسیب شناسی، تنقیح قوانین و شناسایی حفره ها و معضلات قانونی مرتبط با وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی رییس جمهور نسبت به برنامه ریزی در جهت مشخص تکلیف قوانین میراث فرهنگی و شناسایی حفره های قانونی همچون مشخص تکلیف نفایس ملی، توقف روند خروج از ثبت، طبقه بندی اشیا تاریخی فرهنگی، تهیه فهرست از اشیا، ساماندهی انبار و گنجینه های موزه ها، حفاری ها یا جرایم مربوط به قاچاق عتیقه و کالاهای میراث فرهنگی و حق کشف و صادرات و واردات تاکید نموده است.

درخواست های مکرری که دست کم در طول 15 سال گذشته، نسبت به رفع کردن نواقص و خلاهای قانونی سازمان وقتِ میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری از سوی کارشناسان و دوستداران و فعالان میراثی مطرح می شدند و هر از چند گاهی برای راحت شدن کارها به تبصره ای اشاره شد که ملی شدن آثار تاریخی را حتی تا دوره معاصر با درنظر دریافت ارزشمندی های خاص بعضی آثار تاریخی مانند برج آزادی در برمی گرفت، اما از سوی دیگر خروج از ثبت آثار تاریخی با استناد به قوانینی که معاونان میراث فرهنگی هر استان در روبرو به پرسش ِ مربوط به آن، مجبور به ابراز ناتوانی در مقابل این قانون می شدند.

چه برسد به جرایم قاچاق آثار عتیقه که حتی بعضی جرایم از این قبیل در دو دولت قبل به یکی از روسای کل سازمان منصوب شده بود یا حق کشف که بخش زیادی از کاشفانی که دست کم به دلیل احتیاجهای اقتصادی تمایل به فروش قانونی آثار داشتند از ترسِ ندادن پول از سوی میراث فرهنگی، یا کشیدنِ جریمه حبس و مجبور شدن برای پاسخ به سوالاتی که جوابی برای شان نداشتند، حاضر به فروش غیرقانونی آثار در اختیارشان می شدند، اما نه فروش قانونی.

اما تاکید بر مشخص تکلیف نفایس ملی خود می تواند یکی از مهمترین مُهره های حفاظتی آثار تاریخی کشور باشد، در صورتی که به درستی به آن جامه پوشانده گردد.

ارایه گزارشی جامع درباره وضعیت میراث فرهنگی کشور، مواریث در معرض خطر و راهکارهای عملی برای حفظ و صیانت از آنها با توجه به تجارب و منابع داخلی و خارجی موجود نیز یکی از اولویت هایی است که رسانه ها و دوستداران و فعالان میراث فرهنگی در طول سال های گذشته، با انتشار اخبار تخریبی بناهای تاریخی و هشدارهایی که نسبت به وضعیت بعضی از آثار تاریخی می دهند، مسوولان این سازمان را نیز متوجه نموده و از آن ها خواسته اند تا دست کم براساس این اعلامِ وضعیت ها کاری نمایند.

تدوین اهداف دقیق وزارتخانه در حوزه های میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی کشور با شاخص هایی کمی و کیفی دقیق و ارایه برنامه هایی برای دستیابی به آن اهداف در بازه های زمانی معین این اولویت در حالی تصویب شده که مونسان یک روز قبل از اعلامِ این اولویت ها، یعنی در روز رأی گیراش برای بالارفتن از جایگاه وزارتخانه میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری در برنامه ها و هدف هایی که در صحن مجلس شورای اسلامی خواند، بیشتر به برنامه هایی اشاره نمود بود که در طول یکی دو سال گذشته، توسط معاون اش به عنوان برنامه های آینده سازمان وقت، اعلام شده بودند.

تکمیل طرح نقشه باستان شناسی کشور با مشارکت متخصصینی که مرحله اول این طرح را به انجام رسانده اند، تکمیل نقشه باستان شناسی کشور، یکی از نخستین برنامه هایی است که با شروع کار سازمان میراث فرهنگی در کشور در دستور کار قرار است و حتی به گفته متخصصان این فن، تکمیلِ آن به عمری نزدیک به عمر حضرت ایوب (ع) احتیاج دارد؛ اقدامی که هر از چند گاهی از سوی کارشناسان رده های میانه اش به واسطه نبود اعتبار، شکست خورده قلمداد می نمایند.

ارزیابی دقیق عملکرد مدیریت پژوهشگاه میراث فرهنگی و شوراهای فنی استان ها و ارایه برنامه جهت ارتقای عملکرد آنها و ارایه برنامه برای بهبود وضعیت آن

به روزسازی و اعلام عمومی بانک اطلاعاتی موزه ها، خانه های قدیمی، املاک و مستغلات تحت تملک وزارتخانه، پیمانکاران همکار وزارتخانه و شفاف سازی وضعیت اقتصادی و اداری، مدیریتی و منابع انسانی پایگاه های جهانی، ملی و استانی این اولویت تخصصی را می توان از جمله اقداماتی دانست که در طول چند سال گذشته دست کم طالبیان - معاون میراث فرهنگی سازمانِ وقت میراث فرهنگی - اعلام نموده بود در روبرو با دستگاه های مدیریتی نسبت به آن تاکید داشته است، حتی با ایجاد سایت جام که بیش از 10 سال قبل برای ساماندهی و شناسنامه دار کردن اشیای تاریخی موزه ها شروع به کار کرد یا بناهای تاریخی که هر از چند گاهی خبرهایی از به مزایده رفتن بعضی از آن ها منتشر می گردد!

تهیه فهرست شرکت های مرمتی و اعضای آن براساس درجه بندی احصا شده و ارایه کارنامه کاری و جلوگیری از تأیید بدون ضابطه صلاحیت این شرکت ها و افراد فعال در این حوزه، شرکت هایی که بعضا و در بعضی موارد اعلام می گردد توسط همین خودی های میراث فرهنگی اداره می شوند تا حتما کارها به درستی و خوبی پیش برود!

اولویت مقابله با قاچاق میراث فرهنگی و دارایی های موزه ها اما این سوال را به ذهن می آورد که در طول سال های گذشته به جز دو لوح زرین و سیمینی که در حدود سه دهه قبل از داخل موزه ملی ایران به بیرون منتقل شده بود، مگر چند اثر از موزه های داخلی به بیرون از موزه ها منتقل یا حتی قاچاق شده اند؟

مقابله با تخریب میراث فرهنگی در جریان انجام پروژه های عمرانی نیز یکی از مهمترین اولویت هایی است که قطعا این وزارتخانه عریض و طویل باید در برنامه هایش قرار دهد، اقدامی که به واسطه صرفا قانون گرا بودن مسوولان میراثی و داشتنِ زور و پول و طرح توسط وزارتخانه های مختلف و دستگاه های شهری، تاریخِ کشور را به مرور زیرِ آبِ سدها، ساختمان ها و برج های چند ده طبقه، بزرگراه ها، زمین های کشاورزی و دیگر پروژه های عمرانی پنهان می نماید.

تدوین و ابلاغ حریم بافت های تاریخی - فرهنگی شهرها و کوشش حداکثری برای حفظ بافت های ارزشمند با رعایت حقوق مکتسبه شهروندان و تهیه آیین نامه چگونگی مقابله با تخریب میراث فرهنگی در جریان انجام پروژه های عمرانی که با تصویبِ ابلاغ محدوده بافت تاریخی 168 شهر در طرح های توسعه و عمران با تاکید وزیر راه و شهرسازی برای بازآفرینی شهرها و تاکید بر اندیشه ایران شهر در سال 1394، تلنگری برای حفاظت از محدوده های تاریخی و فرهنگی شهرهای محسوب می شدند، اما بعد از ابلاغِ این طرح نیز همچنان خبرهایی از تخریبِ همین 168 بافت تاریخی به گوش می رسد که هیچ راهی برای جلوگیری از تخریبِ آن ها وجود ندارد.

تدوین نظام برنامه محور در بودجه وزارتخانه و نظارت بر نحوه هزینه کرد در حوزه های میراث فرهنگی (مرمتی) احیا و…، صنایع دستی و گردشگری با اخذ گزارش پیشرفت فیزیکی.

آنالیز و آسیب شناسی وضعیت واگذاری های صورت گرفته و امکان سنجی واگذاری بعضی از فعالیت های نظارتی، تصدی گری و حفاظتی به سازمان های مردم نهاد، بخش های واقعی خصوصی و ذینفعان این حوزه مطابق با احکام برنامه ششم؛ در هر حال اولویت حفظ میراث فرهنگی در این موضوع باید در نظر گرفته گردد. به نظر می رسد باید یکی از اولویت هایی که این وزارتخانه برای آنالیز این بحث مدنظر قرار دهد، توجه به وضعیت عمارت مسعودیه است. بیش از یک سال از درهوا ماندن وضعیت عمارت مسعودیه (که در دوره حمید بقایی برای 59 سال به شرکت عظام واگذار شد و به دلیل انجام ندادن تعهدات مطابق قرارداد اصلی، کار این شرکت خصوصی و صندوق احیا به شکایت کشید) می گذرد و هنوز رأی نهایی از شکایت های صورت گرفته روی این بنایت اریخی و وضعیت قرارداد امضا شده بین صندوق احیا و شرکت عظام معین نشده است.

از سوی دیگر در این بند در حالی تاکید شده که اولویت حفظ میراث فرهنگی در این موضوع باید در نظر گرفته گردد که واگذاری های بی وقفه بعضی از آثار تاریخی در اختیار صندوق اخیا هنوز جای سوال و چون و چرا دارد و از سوی دیگر بدون توجه به تعریف نفایس این واگذاری ها انجام می شوند.

با وجود همه این حرف ها شاید باید گفت جای شکر دارد که بخش زیادی از اولویت های اعلام شده از سوی رییس جمهور در حوزه میراث فرهنگی، دغدغه های رسانه ها و فعالانِ این حوزه است که در طول سال های گذشته، بارها و بارها بیان شده اند، اما هیچ پیگیری یا جوابِ معینی برای این دغدغه ها تا قبل از وزارتخانه شدن این ازمان، اعلام نشده بود. شاید دست کم با این ابلاغیه، بتوان به بخش زیادی از دغدغه های اولیه در این وزارتخانه عریض و طویل پاسخ داد.

پرنده پارسی: پرنده پارسی: آخرین اخبار و مقالات خبری و تحلیلی

دور زمین: دور زمین: آشنایی با زیبایی های دنیا در مجله سرگرمی و گردشگری